JAK ZMIENIĆ NAWYK?

Każdy z nas próbował kiedyś zmienić jakiś nawyk. Najczęściej jednak podchodzimy do tego niewłaściwie. Tak pokazują badania podsumowane w książce “Siła nawyku. Dlaczego robimy to, co robimy i jak można to zmienić w życiu i biznesie” (autor: Charles Duhigg - strona autora). Szacuje się, że ok. 40% naszych codziennych działań wykonujemy na “autopilocie”  - nie myślimy o nich. To sposób, w jaki nasz mózg oszczędza energię. Każde kolejne wykonanie czynności nawykowej wymaga mniejszego zaangażowania naszych myśli. Picie kawy, sposób zachowania zaraz po przyjściu do pracy i z pracy do domu… każdy z nas ma swój zestaw nawyków. I zdecydowana większość z nich jest dla nas bardzo użyteczna.

Z kilkoma istotnymi wyjątkami. Podjadanie słodyczy jako reakcja na stres, bezrefleksyjne przełączanie kanałów telewizyjnych po przyjściu z pracy czy stron internetowych w pracy… u każdego z nas może pojawić się nawyk, który nam nie służy - obniża naszą energię lub pogarsza nasz stan zdrowia.  

Każdy nawyk składa się z trzech elementów: wskazówki, działania i nagrody. Wskazówka to okoliczności, które wyzwalają pojawienie się nawyku. Na przykład zmęczenie przy kasie pod koniec dużych zakupów na finiszu męczącego dnia. Działaniem wtedy może być zakup batonika i jego zjedzenie. A nagrodą krótkotrwała przyjemność związana ze zwiększonym poziomem cukru w organizmie. I wszystko byłoby dobrze, gdyby nie fakt, że niedługo po tym zastrzyku cukru energia wyraźnie spada. A w dłuższej perspektywie regularne jedzenie batoników pogarsza stan zdrowia.

Jak zmienić ten nawyk? Wydaje się, że najprostszym rozwiązaniem byłoby po prostu wziąć się za siebie, postanowić sobie, że nie będzie się już kupowało batoników i liczyć na swoją silną wolę....Nawet jeśli możliwe to zły wybór. Najbardziej użyteczne zdanie z książki brzmi: zamiast walki z nawykiem podmień działanie, by w inny sposób uzyskać nagrodę. Na przykład kup wtedy gumę do żucia. Dużo prostsze do przeprowadzenia i umożliwiające osiągniecie podobnych efektów.  

Jak więc zmieniać złe nawyki? Odpowiedź w czterech krokach:

1. Zrozum swój nawyk

Kiedy występuje?
Z jakimi działaniami się wiąże?
Do jakich efektów prowadzi?

Kupienie i zjedzenie batonika w trakcie zakupów pod koniec dnia pracy gdy odczuwam głód.

2. Eksperymentuj z nagrodą

W jakie inny sposoby możesz uzyskać nagrodę, którą daje Ci nawyk?

Ważne, by spróbować większej ilości rozwiązań.
Możliwości: zjedzenie czegoś zdrowego przed zakupami, kupienie czegoś zdrowego w trakcie zakupów i zjedzenie zaraz po, kupienie gumy do żucia i zjedzenie posiłku po powrocie do domu.

3.Przyjrzyj się bardzo dokładnie sytuacjom, które wyzwalają nawyk.

Gdzie mają miejsce? Kiedy? Jak się wtedy czujesz?
Co łączy wszystkie sytuacje, w których nawyk się uruchamia?

Nie lubisz zakupów. Zwłaszcza na koniec męczącego dnia. Czujesz się zmęczony/na i znudzony/na. Potrzebujesz wtedy jakiejś krótkotrwałej, przyjemniej odmiany.

4. Zaplanuj swoją reakcję.  

Najlepiej sformułować ją w kategoriach: Jeśli pojawi się [wskazówka], podejmę działanie X [kupię sobie gumę], by uzyskać nagrodę.  

Tworzymy nowy nawyk, więc z każdymi zakupami będzie coraz prościej:) Jednocześnie powinniśmy być gotowi na to, że nie zawsze się uda. A jeśli chcesz zmienić szczególnie trudny nawyk, pomocne może być wsparcie coacha.

A tutaj można znaleźć autora książki opowiadającego o… ciasteczkach.


Seweryn